თავი წიგნიდან «სამება ქრისტიანობაში. დოგმატის წარმოშობის ისტორია»
…ვფიქრობ, მკითხველმა ყურადღება მიაქცია ეკლესიის მოაზროვნეთა შორის დოგმატური შეხედულებების ფორმირების მსვლელობას II - III საუკუნეების პერიოდში. ჩვენს წინაშე შემდეგი სურათი იშლება:
I საუკუნე (მოციქულთა საუკუნე) – იესოს, მისი მოციქულებისა და პირველი ქრისტიანული თაობის მსახურების პერიოდი. ლამის I საუკუნის დასასრულამდე ქრისტიანებს ეჭვიც კი არ აქვთ არავითარი «სამების» დოგმატის შესახებ.
II საუკუნე – მოციქულების სიკვდილის შემდეგ, ელინისტური წარმოშობისა და განათლების მქონე გაცილებით სახელოვანი საეკლესიო ლიდერები (ე.წ. «ეკლესიის მამები») შეიარაღებაში ბერძნულ ფილოსოფიას იღებენ. პლატონისეული და ფილონისეული «ლოგოსი» მათ მიერ ასოცირდება იესოსთან-«სიტყვასთან» («ლოგოსთან», იოანე 1:1). ამავდროულად, «სამების» დოგმატი ქრისტიანებისთვის ჯერ ცნობილი არ არის.
III საუკუნე – «ეკლესიის მამები» სესხულობენ პლატონისეულ «მსოფლიო სამების» კონცეფციას და თავის საღვთისმეტყველო ლექსიკონში ტერმინი «სამება» შეაქვთ. მასში იგულისხმება მამა, ძე და სულიწმინდა, რომლებიც, ამავდროულად, ყოველმხრივ ერთმანეთისგან განცალკევებულნი რჩებიან და ერთმანეთში სუბორდინაციული მორჩილება აქვთ, მამას ძე ემორჩილება, და ასე შემდეგ – სულამდე. ეს ჯერ კიდევ არ არის ის «სამება», რომლისაც ეკლესიებს ჩვენს დღეებში სწამთ.
IV საუკუნე – ხდება ბუნების, მდგომარეობისა და ცოდნის თანდათანობითი დოგმატური «ტრინიტარული შერწყმა», ჯერ მამისა და ძის, შემდეგ კი სულიწმინდის. ფორმირდება «სამერთიანი ღმერთის» საეკლესიო დოგმატი.
