როგორ გაჩნდა სამების შესახებ სწავლება?
ახალი ბრიტანული ენციკლოპედია ამბობს: «არც სიტყვა სამება, არც თვითონ სწავლება, როგორც ასეთი, ახალ აღთქმაში არ გვხვდება, ასევე, არც იესო, და არც მისი მიმდევრები არ ეწინააღმდეგებოდნენ ძველი აღთქმის თემას: ‘მოისმინე, ისრაელო: ერთია იეჰოვა, ჩვენი ღმერთი იეჰოვა’ (კანონი [მეორე რჯული] 6:4,აქ) ... სწავლება ნელნელა ვითარდებოდა რამოდენიმე ასწლეულის განმავლობაში და მრავალრიცხოვანი დავებისა და წინააღმდეგობების ფონზე ... მე-4 ასწლეულის ბოლოს ... სამების სწავლებამ ის სახე მიიღო, რომელიც დღეს აქვს და რომელსაც დღემდე მისდევენ». - (1976), მცირე ენციკლოპედია, ტომი. X, გვ. 126.
ახალი კათოლიკური ენციკლოპედია აცხადებს: «გაგებამ ‘ერთი ღმერთი სამ პიროვნებაში’ საფუძვლიანად ვერ გაიდგა ფესვი; რაღა თქმა უნდა მას სრულად არ იღებდნენ ქრისტიანულ ცხოვრებასა და მრწამსში მე-4 ასწლეულის ბოლომდე. თუმცა ეს ზუსტად ის გაგებაა, რომელსაც თავიდან სამერთიანობის დოგმა ერქვა. მოციქულებრივ მამებს შორის ასეთ მენტალიტეტზე ან პერსპექტივაზე მინიშნებაც კი არ არსებობდა». - (1967), ტომ. XIV, გვ. 299.
ამერიკულ ენციკლოპედიაში ჩვენ ვკითხულობთ: «ქრისტიანობამ თავისი დასაბამი იუდაიზმიდან აიღო, იუდაიზმი კი მკაცრ მონოთეიზმს მისდევდა [რწმენას, რომ ღმერთი ერთ პიროვნებას წარმოადგენს]. გზა, რომელიც იერუსალიმიდან ნიკეამდე მიდიოდა, სწორი არანაირად არ ყოფილა. მეოთხე ასწლეულის სამერთიანობა არ ირეკლავდა ადრეული ქრისტიანების სწავლებას ღვთის არსთან დაკავშირებით; პირიქით, მან ამ სწავლებას გადაუხვია». - (1956), ტომი. XXVII, გვ. 294L.
